Klokken klinken over brocante - 25 augustus 14.00 uur

Beiaardiers met internationale reputatie bespelen het Hemonycarillon Lebuinustoren tijdens de Brocantemarkten in Deventer.

‘Wenen aan de IJssel’ – zo noemt Jan Achterkamp dit programma met werk van Mozart, Beethoven, Haydn en Schubert. Goed idee! De stad Wenen was immers wat deze reuzen met elkaar verbond. We spreken niet voor niets van de ‘Weense Klas- sieken’. Voorbeelden?

Haydn en Schubert zongen beiden in het koor van de Stephansdom. Beethoven heeft lessen muziektheorie gevolgd bij Haydn. Mozart en Haydn waren goed bevriend en in de z.g. Konver- sationshefte van de dove Beethoven vinden we veel opmerkingen over zijn collega’s: Ik heb mij altijd tot de grootste vereerders van Mozart gere- kend en ik zal het tot mijn laatste ademtocht zijn en Waarlijk, in Schubert woont een goddelijke vonk!

Ook van Haydn zijn dergelijke loftuitingen be- kend over Mozart. Naar aanleiding van diens overlijden schrijft hij aan een vriendin, Marianne von Genzinger, de vrouw van een Weense arts: “het nageslacht krijgt in geen honderd jaar nog zo’n talent!”. Haydn kon niet weten dat dit drie- honderd jaar zou worden of misschien nog meer, want we wachten al zo lang... En in een gesprek met de Londense uitgever Francis Boderip laat Haydn weten:”Vrienden hebben me vaak gevleid door te zeggen dat ik een genie ben, maar hij stak boven mij uit”.

Mozart schreef Bastien und Bastienne op twaalf- jarige leeftijd en het was nog niet eens zijn eerste opera. In dit kleinschalige Singspiel komt het buitengewone talent van deze componist al dui- delijk naar voren.

Die Zauberflöte werd tegelijkertijd gecompo- neerd met La Clemanza dit Tito. Het zijn beide rijpe scheppingen uit zijn laatste levensjaar.

De liederen op het programma (nrs. 6, 7 en 8) zijn z.g. coupletliederen, waarbij meestal begeleiding en melodie van ieder couplet gelijk is. Bij het Haydnlied (nr. 6) is dat ook zo. In het Schubert- lied (7) heeft de bewerker er voor gekozen om de begeleidende accoorden te “breken”,d.w.z dat de accoordtonen na elkaar gespeeld worden en dus niet gelijk worden aangeslagen. Het Mozartlied (8) is een vroeg voorbeeld van een z.g. doorge- componeerd coupletlied, waarbij ieder couplet door een andere melodie en begeleiding zijn eigen sfeer krijgt. Een vorm die in de Romantiek verder omarmd wordt.

Tot slot een persoonlijke opmerking. Ik feliciteer de Deventer gemeenschap van harte met de be- noeming van Jan Achterkamp. Ik ben er van overtuigd dat de stad een uiterst toegewijde en betrokken beiaardier krijgt, zo een die via zijn handen en voeten zijn HART laat spreken. Ik wens Jan en Deventer toe dat zij tot in lengte van jaren veel voor elkaar mogen betekenen. ‘Wenen aan de IJssel’? Soms, misschien... Deventer aan de IJssel? Altijd! Met Jan aan de klokken!

Roel Smit

scheidend stadsbeiaardier van Deventer